تنها چند ساعت پیش از به  سر رسیدن مهلت آتش‌بس در شمال شرقی سوریه، روسیه و ترکیه توافق کرده‌اند که به اتفاق بر حفظ امنیت منطقه که می‌گویند به دو هفته خونریزی پایان می‌دهد، نظارت کنند. 

به دنبال یک اجلاس طولانی میان پرزیدنت پوتین و همتای ترکش در سوچی، واقع در دریای سیاه، رجب طیب اردوغان گفت بر اساس این توافق کردهای عضو «وای پی جی» (توضیح: هسته اصلی نیروهای سوریه دموکراتیک که ترکیه آن‌ها را گروه تروریستی وابسته به پ ک ک می‌داند) از سی کیلومتری داخل مرز شمالی سوریه با ترکیه که این کشور آن را «منطقه حائل» می‌نامد، خارج خواهند شد.

نیروهای کرد، همچنین، شهرهای استراتژیک «تل رفعت» و «منبیج» را در سوریه تخلیه می‌کنند.

سرگئی لاورف، وزیر خارجه روسیه از این توافق به‌عنوان یک تفاهم برای پایان دادن به مخاصماتی استقبال کرد که در دو هفته گذشته منطقه را در چنگال گرفته بوده است.

سازمان ملل متحد می‌گوید از آغاز حملات آنکارا در آنسوی مرز علیه کردهای سوریه، بیش از ۱۷۶ هزار نفر از جمله حدود ۸۰ هزار کودک آواره شده‌اند. در نیم روز چهارشنبه، پلیس نظامی روسیه و نگهبانان مرزی سوریه وارد منطقه شده‌اند تا خروج اعضای «وای پی جی» را تسهیل کنند. طبق توافق میان روسیه و ترکیه، این عملیات به مدت شش روز ادامه خواهد داشت.

پس از آن، نیروهای ترکیه و روسیه عملیات نظارتی خود را تا ۱۰ کیلومتر داخل منطقه حائل آغاز خواهند کرد.

این توافق، اگر با موفقیت به مورد اجرا گذاشته شود، آغازی بر پایان تجاوز ترکیه به شمال سوریه خواهد بود. این امر احتمالا موقعیت دولت سوریه را نیز در شمال شرقی کشور تحکیم خواهد کرد که تا دو هفته پیش زیر کنترل شبه نظامیان کرد نیروهای سوریه دموکراتیک بود.

پرزیدنت ولادیمیر پوتین در آغاز کنفرانس خبری روز سه شنبه گفت مسکو نگرانی‌های ترکیه را در مورد امنیت ملی‌اش «درک» می‌کند. رئیس جمهور روسیه، اما، تاکید کرد که «سوریه باید از حضور نیروهای خارجی در خاکش آزاد باشد (به‌عبارت دیگر، هیچ نیروی خارجی نباید در خاک سوریه حضور داشته باشد).

آقای اردوغان در ارتباط با توافق میان ترکیه و روسیه گفت:«هدف اصلی این عملیات بیرون راندن «پ ک ک / وای پی جی» از منطقه و تسهیل بازگشت آوارگان سوری است».
آنکارا به «وای پی جی» به خاطر رشته‌های ارتباطی‌اش با حزب منحله «پ ک ک » (حزب کارگران کردستان) که جنوب شرقی ترکیه را هدف حمله قرار می‌دهد، به دیده یک سازمان تروریستی می‌نگرد. 

آقای اردوغان افزود:«این عملیات، همچنین، تمامیت ارضی سوریه و اتحاد سیاسی آن را تضمین می‌کند. ما هرگز چشم‌داشتی به اراضی سوریه و حق حاکمیت آن نداشته‌ایم».

ملاقات میان دو رئیس جمهور در حالی انجام شد که مهلت آتش‌بس پنج روزه میان ارتش ترکیه و نیروهای کرد در شمال شرقی سوریه رو به اتمام بود.

تحت توافق‌های پیشین با ایالات متحده، قرار بود نیروهای کرد از منطقه حائل مورد نظر ترکیه که تا ۳۰ کیلومتر داخل مرز سوریه را شامل می‌شد، خارج شوند. 

اما فرماندهان کرد آنکارا را متهم کردند که با ادامه آتشباری علیه کردها و ممانعت از خروجشان از منطقه، از مفاد این توافق تخطی کرده‌اند.

در مقابل، ترکیه نیز کردها را متهم کرد که با ادامه استقرار ۱۳۰۰ جنجگوی کرد در منطقه، آتش‌بس را شکسته است.

ترکیه عملیات نظامی جنجال برانگیزش را در شمال شرقی سوریه در اوایل ماه جاری با این هدف آغاز کرد که نیروهای کرد را که زمانی در کنار ارتش آمریکا علیه داعش می‌جنگیدند، از منطقه براند.

پرزیدنت اردوغان گفت هدفش ایجاد یک «منطقه امن» برای بازگشت ۵/۳ میلیون آواره سوری است که در حال حاضر در ترکیه بسر می‌برند.

اما، آقای اردوغان برای این عملیات که به گفته سازمان نظارت بر حقوق بشر سوریه منجر به آواره شدن صدها هزار نفر شده و دستکم هفتاد نفر را کشته، به گونه‌ای فزاینده، تقبیح شد.

سازمان عفو بین‌الملل نیز ترکیه و شبه نظامیان سوری متحد این کشور را به جنایات جنگی از جمله بمباران سراسری مناطق غیرنظامی و قتل شبیه به اعدام یک سیاستمدار زن کرد کرده است.

ترکیه این اتهامات و ادعا‌های پزشکان کرد را که می‌گویند ارتش ترکیه در این حملات از سلاح شیمیایی یا فسفر سفید استفاده کرده، به‌عنوان «تهمت آشکار» قویا تکذیب کرده است.  

پرزیدنت دونالد ترامپ که زمانی متحد نزدیک کردها بود، متهم شده که با تخلیه سربازان آمریکایی از شمال سوریه و اعلام این که آمریکا در حمله قریب الوقوع ترکیه دخالت نخواهد کرد، به این عملیات چراغ سبز نشان داده است.

آقای ترامپ کمی بعد دستور داد ۱۰۰۰ سرباز آمریکایی که در شمال سوریه مستقر بودند، منطقه را ترک کنند. روز دوشنبه، ساکنین کرد خشمگین منطقه به سوی بسیاری از آن‌ها در حالی که از مرز سوریه گذشته وارد عراق می‌شدند، میوه و سبزی پرتاب کردند.

کردها که برای مواجهه با حملات ترکیه تنها شده بودند، برای دفاع از مرزهای سوریه  با پرزیدنت بشار اسد به توافق رسیدند.

این یک پیروزی بزرگ ارضی برای رژیم بشار اسد بود که بتواند برای نخستین باردر طول پنج سال گذشته نیروهای دولتی را در مناطق تحت کنترل کردها مستقر کند. 

بر مبنای این توافق که روز سه شنبه صورت گرفت، نگهبانان مرزی دولت به نیروهای روسی برای خروج «وای پی جی» از منطقه کمک می‌کنند. هنوز منابع کرد در این مورد اظهارنظر نکرده‌اند.

اما سازمان هلال احمر کردستان کمی پیش از اعلام خبر این توافق، ضمن تقاضایی توام با استیصال گفت «توانایی» این سازمان برای رویارویی با بحران فزاینده انسانی «تمام» شده است. 

هلال احمر در این بیانیه گفته است پنج بیمارستان و درمانگاه متعلق به این نهاد تعطیل شده و منابع موجود برای مراقبت از تعداد چشمگیر تازه آواره شدگان کافی نیست.

این بیانیه می‌افزاید:«سرپناه وجود ندارد، غذای کافی، داروی کافی، آب اشامیدنی کافی، موجود نیست. لوله آبی که به ۵۰۰ هزار نفر آب می‌رساند، در یک حمله هوایی قطع شده و هنوز تعمیر نشده است. این مردم یک هفته است آب ندارند».

https://www.independent.co.uk